17 grudnia 2012

alpaka, angora, kaszmir czy moher?


pozostając w temacie zimowych okryć - swetrów - chciałabym skupić się na czterech najcieplejszych włóknach, które oferują nam sieciówki: ALPAKA, ANGORA, KASZMIR I MOHER. jeżeli macie już swoje ulubione modele warto także spojrzeć na metkę - dopiero wtedy będziecie mieli całkowitą gwarancję, że sweter spełni wasze oczekiwania. niewiele osób zdaje sobie z tego sprawę, ale te cztery włókna charakteryzują się innymi cechami i można powiedzieć o nich o wiele więcej niż tylko, że są ciepłe i pochodzenia zwierzęcego...

szczególną uwagę zwracam na pielęgnację tych czterech włókien - właściwe pranie, suszenie i konserwacja da nam gwarancję długowieczności odzieży. jest to niezwykle ważna kwestia, ponieważ na codzień spotykam się z niesłusznymi opiniami - że się mechaci, wyciąga, kulkuje, spiera, blaknie - właściwe traktowanie tych mniej popularnych włókien powinno rozwiać wszelkie wątpliwości.

popularność wełny, niezależnie od pochodzenia, tkwi w niezwykłych właściwościach - izolacji termicznej, odporności na zabrudzenia i dużej wytrzymałości. nie można zapominać także o wadach wełny, główną z nich jest możliwość filcowania się. 

rodzajów wełny jest kilka, w zależności od pochodzenia zwierzęcego - wełna owcza nazywana jest merynosem, szetlandem lub szewiotem, wełna wielbłądzia to wikunia lub kamel, wełna pochodząca od lamy to alpaka, wełna kozia to inaczej moher albo kaszmir, natomiast królicza to angora. 

istnieje także podział wełny ze względu na sposób pozyskiwania - żywa, garbarska, skórna, futrzarska i wtórna. opisywane tutaj rodzaje wełny reprezentują pozyskiwanie poprzez strzyżenie lub wyczesywanie żywych zwierząt - jest to metoda zupełnie humanitarna i niebolesna dla zwierząt. inne sposoby pozyskiwania wełny niestety zakładają ubój, co osobiście mnie cały czas szokuje i obrzydza, ponieważ nie popieram sprzedaży oraz kupna produktów wykonanych z naturalnych skór lub futer zwierząt.



* ALPAKA *

nazywana także wełną alpak - wielbłądowatych zwierząt zamieszkujących głównie południowoamerykańskie góry. alpaki przystosowane są do życia w trudnych warunkach - wahania temperatury na wysokości 4500 m n. p. m. potrafią sięgać od -20 w nocy do +20 w ciągu dnia, a do tego występują tam lodowato zimne wiatry. stąd też to właśnie włosy alpaki charakteryzują się wyjątkowymi cechami - są lekkie, miękkie i niezwykle ciepłe.



według legendy alpaki zostały pożyczone ludziom przez bogów na szczycie Ausangate w Peru i pozostawione na ziemi pod warunkiem, że będą dobrze traktowane i szanowane przez ludzi. do dzisiaj wełna alpak jest towarem luksusowym i rzadkim, ponieważ populacja światowa rośnie bardzo powoli. 85% całej populacji alpak żyje w Peru, które chroni zwierzęta restrykcyjną polityką. sytuacja powoli ulega zmianie i alpaki eksportowane są przede wszystkim do Stanów Zjednoczonych i Australii, gdzie podlegają rejestrowanej hodowli.

WŁAŚCIWOŚCI:
  • jest miękka, lekka, delikatna, ale jednocześnie bardzo wytrzymała (archeolodzy znaleźli wiele przedmiotów z alpaki z czasów przed Imperium Inków!) - idealne włókno na ciepły sweter!
  • jest elastyczna, sprężysta i bardziej rozciągliwa niż wełna owcza, a jej wspaniałe właściwości termiczne i izolacyjne są lepsze w zestawieniu z wełną owczą czy kaszmirem
  • jest odporna na działanie promieni słonecznych - silnych w naturalnym środowisku alpak - niebarwiona nie utraci koloru, nawet intensywnie używana
  • najczęściej nie jest farbowana, ponieważ występuje w ponad 20 naturalnych odcieniach - od bieli, przez brązy, szarości, do czerni
  • jest hipoalergiczna - nie zawiera substancji najczęściej alergizujących, a także nie wymaga obróbki chemicznej, dzięki czemu jest świetnym rozwiązaniem dla alergików!
  • wysoka zawartość lanoliny (wosk zwierzęcy) sprawia, że prawie nie zatrzymuje cząsteczek kurzu oraz innych zanieczyszczeń obecnych w powietrzu - tym samym jest odporniejsza na zabrudzenia i dużo łatwiejsza w czyszczeniu niż wełna owcza
  • jest pozyskiwana z żywych zwierząt - nie ma tu miejsca na śmierć i cierpienie
  • alpaka to ciągle towar bardzo luksusowy więc nie spodziewajmy się, że dostaniemy w sieciówkach swetry 100% alpaka - jednak dodatek 10%-20% alpaki do wełnianego swetra sprawi, że nasza odzież będzie lepiej izolować temperaturę, a także będzie na pewno lepiej wyglądać przez dłuższy czas, o ile będzie dobrze konserwowana...
KONSERWACJA:
  • alpakę pierzemy w temperaturze do 30 stopni Celsjusza!
  • nie używamy silnych detergentów - najlepiej użyć środka do prania odzieży dziecięcej, niektórzy producenci zalecają stosowanie zwykłych szamponów do włosów
  • wełny nie można długo moczyć (skurczy się) ani pocierać o siebie częściami ubrania - najlepiej prać ręcznie delikatnie wyciskając
  • nie należy czyścić chemicznie - nie jest to potrzebne, ponieważ alpaka mniej się brudzi, a zanieczyszczenia nie wnikają głęboko we włókno
  • alpaki nie wyżymamy ani nie odwirowujemy w pralce (!!!), włókno jest elastyczne, ale nie należy go obciążać - najlepiej położyć na ręczniku na suszarce, jeżeli sweter się nieco skurczył podczas prania, można go trochę rozciągnąć gdy jest jeszcze wilgotny
  • alpaka, tak jak każda wełna, nie powinna być prasowana ciepłym ani gorącym żelazkiem, zaleca się prasowanie na lewej stronie przez inną tkaniną, ale z doświadczenia wiem, że jeżeli sweter został wysuszony w pozycji leżącej, wystarczy go założyć do siebie na kilka minut przed wyjściem, a sweter sam się ułoży
pamiętajmy o właściwej pielęgnacji zwierzęcych włókien, dzięki temu dobrze zadbany sweter będzie nam służył przez długie lata, a jego wygląd nie zmieni się mimo upływu czasu. szczególnie, że wyroby ze zwierzęcych włókien nie należą do tanich...




* ANGORA *

inaczej mówiąc - wełna królicza pozyskiwana z królików rasy angora, które pierwotnie pochodziły z terenów Turcji (stara pisownia stolicy Turcji Ankary - Angora). zwierzątka te trudno sobie wyobrazić w środowisku naturalnym, ponieważ od zawsze hodowane są jako domowe. początkowo chowane były na dworze sułtana, w późniejszym czasie ich hodowla przeniosła się na dwory europejskie, a szczególnie upodobali sobie je Francuzi. odmian królików jest wiele, jednak na skalę "przemysłową" wykorzystuje się angory olbrzymie, których masa zaczyna się od 4,5 kg.




wełnę pozyskuje się poprzez wyczesywanie lub strzyżenie - w praktyce wykorzystuje się obie metody, ponieważ sierść odrasta bardzo szybko, a niewyczesywana regularnie plącze się i marnuje. angora jest nieziemsko droga (cena za 1 gram nieprzetworzonego produktu waha się między 1-2 zł) - uzasadnione jest to doskonałymi właściwościami tej wełny.

WŁAŚCIWOŚCI:
  • najmniejszy przekrój włosia spośród wszystkich rodzajów naturalnej wełny, co sprawia, że gotowa tkanina jest aksamitna, miękka, lekka, dokładnie taka sama jak puszysty króliczek :)
  • angora jest hipoalergiczna - wełna ta nie powoduje żadnych uczuleń, a roztocza, które stanowią zazwyczaj największy problem, nie potrafią zadomowić się w wełnie dzięki naturalnej ochronnej warstwie - lanolinie
  • angora łatwo się filcuje - dlatego nie produkuje się odzieży wykonanej wyłącznie z wełny króliczej, ponieważ byłyby one nieużyteczne. dodanie niewielkiej ilości angory do wełny owczej wystarczy jednak żeby pordukt stał się aksamitny, puszysty i miękki (w swojej pracy bardzo często spotykam się z zarzutem: "tylko 10% angory?!" - zazwyczaj maksymalna domieszka angory sięga 15%-20%)
  • angora jest także kompletnie nierozciągliwa i łatwo się rwie - jest to kolejna wada wełny, która uniemożliwa produkowanie odzieży ze 100% angory - to właśnie z tego powodu często łączy się ją z wełną owczą, która jest bardzo wytrzymała
  • wełna królicza, tak jak alpaka, jest pusta w środku - jest to niezwykła właściwość, która sprawia, że angora jest lekka, ale także łatwo "czepia się" do innych ubrań
KONSERWACJA:
  • angorę pierzemy w temperaturze do 30 stopni Celsjusza!
  • tak jak w przypadku wszystkich delikatnych włókien - nie stosujemy silnych detergentów - płyn do prania wełny lub zwykły szampon powinny być najodpowiedniejsze
  • nie pocieramy o siebie materiałem - angorę bardzo łatwo jest uszkodzić gdy jest wilgotna - najlepiej zrobić w misce z angorowym sweterkiem "wir" dłonią i delikatnie go obracać
  • nie można czyścić angory chemicznie!
  • jak można się domyślić - angory nie odwirowujemy, nie wyciskamy i nie robimy z nią nic, co jest w jakiś sposób "inwazyjne"
  • wilgotny sweterek kładziemy na rozłożonym ręczniku na suszarce i cierpliwie czekamy aż wyschnie (schnie bardzo szybko)
  • w zależności od tego, ile domieszki angorowej jest w swetrze i co stanowi resztę składu, postępowanie z prasowaniem jest różne, najlepiej stosować się do zaleceń z metki - osobiście nie spotkałam się ze swetrem, który wymagałby intensywnego prasowania ;)
  • na początku z pewnością zauważymy, że angorowe włoski wychodzą ze swetra i, co gorsze, ochoczo czepiają się innych ubrań. kiedyś na kobiecym forum wyczytałam, że sweter można wlożyć na parę godzin do zamrażarki w woreczku stunowym - sprawi to, że włoski będą mniej "wychodzić" ze swetra. znalazłam także modotę "na lakier do włosów" - lakier musi być delikatny i wodny, ostrożnie spryskujemy sweter i voila! spróbowałam pierwszego sposobu (lakier wydał mi się zbyt inwazyjny) i szczerze mówiąc - wielkiej różnicy nie zauważyłam...


* KASZMIR *

czyli tkanina z wełny kóz kaszmirskich, które podobnie jak alpaki także zamieszkują wysokogórskie krainy charakteryzujące się surowym klimatem i temperaturami nawet do -50 stopni! jednym ze zwierząt przystosowanych do tych trudnych warunków jest właśnie kaszmirska koza, która zamieszkuje tereny Chin, Iranu i Afganistanu, jednak największe stada pasą się na stepach Mongolii. źródłem kaszmiru jest długa sierść kóz, a dokładniej delikatna i cienka warstwa wełny spodniej. wczesną wiosną zwierzęta tracą swoje zimowe okrycia. dla hodowców jest to sygnał do wyczesywania kóz w celu pozyskania miękkiej otoczki włosa. proces ten jest bardzo pracochłonny - z jednego zwierzęcia pozyskuje się około 200g surowego produktu, z czego połowa jest odpadem. biorąc pod uwagę fakt, że na wykonanie jednego sweterka potrzeba zbioru z około 4 do 6 kóz - ceny kaszmirowych produktów nie powinny dziwić.




jak można się domyślić sieciówki nie oferują nam produktów z najwyższej jakości kaszmiru ze zwględu na cenę surowca. tańszy kaszmir łatwo można odróżnić od tego droższego - jeżeli sweterek jest wyjątkowo aksamitny mamy do czynienia właśnie z tańszą odmianą kaszmiru. krótsze włosie łączy się wtedy z domieszką - najczęściej jest to angora. właściwości takiej mieszanki są znacznie gorsze niż kaszmiru wyczesywanego z długiego włosia.

WŁAŚCIWOŚCI:
  • jest miękka, delikatna, puchowa - włókna kaszmiru są higroskopijne i nie przekraczają 18 mikrometrów, co sprawia że produkt wykonany z kaszmiru świetnie się układa, jest cienki, ale ciepły
  • im cieńsza struktura, tym bardziej wartościowy jest materiał
  • jest porowata, dzięki czemu pochłania pot, zatrzymuje wilgoć i promienie UV, podobnie jak alpaka jej kolor jest bardzo odporny na ścieranie
  • posiada niezwykłe właściwości grzewcze, często kaszmirowy sweter jest cieniutki, ale wbrew pozorom bardzo dobrze izoluje temperaturę
  • jest odporna na zagniecenia, świetnie się układa, nie wymaga prasowania
  • raczej nie doświadczymy kaszmirowych swetrów w 100%, głównie dlatego, że materiał jest drogi - często spotkać możemy różne mieszanki (wełna owcza+kaszmir, wełna owcza+kaszmir+angora...), które gwarantują nam, że produkt będzie przyjemniejszy i trwalszy

KONSERWACJA:
  • kaszmir pierzemy w temperaturze do 30 stopni Celsjusza!
  • nie używamy silnych detergentów - delikatny płyn do prania wełny na pewno wystarczy.
  • kaszmiru nie można długo moczyć ani pocierać materiału o siebie - metki zazwyczaj sugerują pranie ręczne, ale czasem można spotkać także oznaczenie "prać w pralce" - prawdą jest, że nowsze pralki mają delikatne programy prania wełny, ale ja im jakoś nie ufam, bębny pralek są szorstkie i nierówne, co może uszkodzić nasze ubranie
  • nie wirujemy kaszmiru, jedynie delikatnie odciskamy
  • nie można prać chemicznie
  • kaszmirowe produkty najlepiej jest wysuszyć na leżąco na ręczniku na suszarce - materiał nie wyciągnie się ani nie odkształci
  • tak jak w przypadku innych delikatnych tkanin, kaszmiru nie można traktować wysoką temperaturą, dlatego najlepiej go nie prasować, a po wyschnięciu można powiesić na grube wieszaki obite miękką tkaniną



* MOHER *

wszystkim kojarzy się z dość popularnym beretowym zjawiskiem :) w praktyce wełna kóz angorskich - moher - była przez długi czas niedoceniana i uważana za nietrwałe włókno. ten rodzaj wełny znany jest ludzkości od ok. XIV-XV w., a za jej kraj pochodzenia uważa się Tybet. w późniejszym czasie mechate włókno dotarło także do Turcji, a w XVIII próbowano hodować angorskie kozy w Szwecji i Anglii - jednak bez sukcesu. skala produkcji była stosunkowo niewielka, a co za tym idzie - cena surowca ciągle wzrastała. dopiero w XIX w. hodowla kóz dotarła do Afryki Południowej, która do dziś jest ważnym producentem moheru.


moher posiada nietypowe właściwości, które wyróżniają ją spośród innych surowców - długie włókno, duża lekkość i puszystość oraz połysk. "moherowy szał" nie dotyczy już jedynie staruszek w beretach. wielbicielki mody od jakiegoś czasu szczególnie uwielbiły sobie sweterki z delikatnego meszku - wystarczy przypomnieć sobie kampanię Lany del Rey dla H&M czy sesję Victorii Justice dla Teen Vogue UK. moherowe produktu pojawiły się także w znanych sieciówkach - ASOS czy Esprit, a więc mamy do czynienia z realnym moherowym trendem :) niezaprzeczalnym must have jest prosty mechaty kardigan lub oversize'owy sweter w odważnych barwach!

WŁAŚCIWOŚCI:
  • bardzo długie włókno - z łatwością odróżnimy moher od innej wełny, odzież wykonana z wełny kóz angorskich jest mechata i ma wiele włosków o różnej długości
  • mały przekrój włosia - sprawia, że moher jest niezwykle lekki i puszysty
  • wysoki połysk - moherowe włoski niekiedy wręcz połyskują i jest to efekt zupełnie naturalny
  • łatwo farbuje się na różne kolory - dzięki temu możemy sobie zafundować odzież we wszystkich kolorach tęczy i mamy pewność, że kolor pozostanie z nami na długo
  • moher się łatwo filcuje i rwie, podobnie jak angora - jest to główną wadą tej wełny, która przez wiele lat stanowiła przeszkodę do produkcji odzieży moherowej. podobnie jak angora, moher często dodawany jest w postaci domieszki do wełny owczej aby uzykać efekt puszystości i połysku
KONSERWACJA:
  • z moherem postępujemy tak samo jak z angorą, ponieważ jej właściwości są bardzo zbliżone do siebie. główną różnicą jest długość włosia.

19 komentarzy:

  1. świetny post,czy Ty sekretnie nie zmieniłaś kierunku studiów na coś w stylu technologia produkcji tkanin?:P ehehehe pozdrawiam x

    OdpowiedzUsuń
  2. Dzięki za ciekawy opis rodzajów wełny. Tylko:

    "[...] jest to metoda zupełnie humanitarna i niebolesna dla zwierząt". Nie można stosować humanitarnych metod odnośnie zwierząt, bo human odnosi się li tylko do człowieka, który zwierzęciem nie jest. Ubój znowu nie jest bolesny dla zwierzaka, bo trwa sekundę...

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Slownik Jezyka Polskiego prawde Ci powie, drogi anonimie -http://sjp.pwn.pl/slownik/2560880/humanitarny

      Uzycie slowa humanitarny w przypadku zwierzat i innych istot budzi kontrowersje i spory. Jednak tendencje jezykowe uzytkownikow jak i sam SJP akceptuje uzycie tego okreslenia w stosunku do zwierzat.

      Ciesze sie, ze tekst okazal sie byc przydatnym :-)

      Pozdrawiam cieplo!

      Usuń
  3. Oto film jak pozyskuje się angorę.Żywe króliczki przywiązywane są do stołu, a następnie oprawca z całej siły wyrywa mu białe futerko. Królik nie ma szans się bronić. Zwierzęta, które przeżyły, przetrzymywane są następnie w małych klatkach. Żaden weterynarz nie udziela im pomocy.

    http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=PtAFHyXS31M

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Tak widzialam to!Smierc byla by wybawieniem dla tych biednych istotek niz takie meki,ani pomocy weterynaryjnej,ani zadnej.Cale zycie to meka ,nawet calego kawalka by sie polozyc czy siasc nie maja ,tylko te sztachetki i tak cale zycie .Ludzie to najwieksze i najpodlejsze potwory na ziemi, http://www.kimono.pl/SZORTpress-Naciski-na-sieciowki-UWAGA-MATERIAL-DRASTYCZNY-a7844-90#comments

      Usuń
    2. Bardzo się cieszę, że zamieściłaś/łeś ten link (sama miałam to zrobić) z wyczesywaniem nie ma to nic wspólnego, a ludzie lubują się w wełenkach, nie wiedząc jakim cierpieniem są okupione ich markowe sweterki. MAKABRA.

      Usuń
  4. Jedna poprawka: wełna z alpak zawiera bardzo niewielkie ilości lanoliny ( http://alpaca-poland.com/welna.html ). Z tego właśnie względu podkreśla się jej hipoalergiczność. Warto zapoznać się z informacjami pochodzącymi z wiarygodnego źródła, zanim zacznie się wprowadzać czytelników w błąd.
    Joanna

    OdpowiedzUsuń
  5. Witam. Chcę kupić płaszcz z 60 % angory, 30%wełny owczej i 10% kaszmiru. Po przeczytaniu tego artykułu zastanawiam się...jak czyścić jak nosić i czy warto...

    OdpowiedzUsuń
  6. mowienie ze pozyskiwanie welny czy angory jest bezpieczne/humanitarne dla zwierzecia jest po prostu klamstwem, wekszosc dzisiejszych welnianych ubran pochodzi z chin ktore sa znane z nadania sobie prawa lamania wszelkich praw czlowieka I zwierzat-. prosze sobie poczytac troche w internecine, sa filmy I zdjecia, porzadne artykuly- kupowanie takich produktow nawet z 5%domieszki angory to podpisanie wyroku na jakies zwierzeta ktore dla naszej wygody cierpia I wykrwawiaja sie w klatakach- czy cos takiego chcecie nosic na sobie?ja nie I choc nie jestem ekologicznym swierem- che byc swiadoma tego faktu I che byc swiadomym klientem kupujac ETYCZNIE. Wybierajac bezpieczne produkty bojkotujemy zle traktowanie ludzi w tym dzieci zatrudnionych do produkcji, I podlosci wzgledem zwierzat dla naszej wygody.Bez takich wygod mozna zyc bo dzisiejszy postep technologii udowodnil ze istnieja alternatywy.pozdrawiam wszystkich dbajacych o losy innych.

    OdpowiedzUsuń
  7. mam mieszankę moheru i akrylu(!) i jest to jedyna domieszka z akrylem która nie pokryła się kuleczkami a nosiłam często.

    OdpowiedzUsuń
  8. Kaszmir kojarzy mi się z czymś bogatym. Takie mam skojarzenie. Ogólnie bardzo fajne zestawienie. Wiem, że te wszystkie materiały można kupić w https://alewloczka.pl

    OdpowiedzUsuń
  9. Hej, powiedz mi czy mogę bezpośrednio taką włóczkę użyć?http://welnabawelna.pl/wloczka-drops-alpaca-boucle-alpaka-z-welna znajoma tak dzierga z niej i bardzo sobie chwali ale ogólnie jest zielona w temacie jak ja :D

    OdpowiedzUsuń
  10. Czy na pewno wełnę z alpaki charakteryzuje "wysoka zawartość lanoliny"? Nie ma tu błędu ? Bo czytałam gdzieś coś wręcz odwrotnego, że właśnie ma jej mało.

    OdpowiedzUsuń
  11. Ten komentarz został usunięty przez autora.

    OdpowiedzUsuń
  12. co cieplejsze kaszmir czy baby alpaca?

    OdpowiedzUsuń
  13. Jakoś nigdy nie pracowałam na włóczce z alpaki. Osobiście bardzo dobrze mi się robi na włóczce https://alewloczka.pl/pl/c/Drops-Merino-Extra-Fine/41 która jest bardzo dobra do takich prac. W szczególności mogę ją polecić dla osób zaczynających swoją przygodę z włóczką.

    OdpowiedzUsuń
  14. Skąd informacje i pewność, że zwierzęta traktowane są etycznie? Jest dokładnie odwrotnie. Widziałam strzyżenie alpaki w TVP w programie o rolnikach i krew się tam nie lala ale to zwierze było siła położone na ziemi i darlo się jak dwóch chamów z całej siły je strzygła nie bacząc na to co ono wyparwia jak wołami pomoc to jakie jest traktowanie w Chinach poza kamerami ??

    OdpowiedzUsuń
  15. Czy lepszy na sweter będzie motek alpaka i jedwab czy moher i jedwab? Co będzie cieplejsze, lepiej się prezentowało itd.?

    OdpowiedzUsuń
  16. zawsze mialam problem z odroznieniem co jest co, teraz bedzie mi latwiej :)

    OdpowiedzUsuń